Joannis de Gorter medicina dogmatica seu opuscula medico-practica tres morbos particulares, delirium, vertiginem, et tussim ... pro specimine exhibentia ... quibus accedit Oratio pro medico dogmatico, & in hac editione primum morbi epidemii descriptio & curatio / [Johannes de Gorter].

  • Gorter, Johannes de, 1689-1762
Date:
1755
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Joannis de Gorter medicina dogmatica seu opuscula medico-practica tres morbos particulares, delirium, vertiginem, et tussim ... pro specimine exhibentia ... quibus accedit Oratio pro medico dogmatico, & in hac editione primum morbi epidemii descriptio & curatio / [Johannes de Gorter]. Source: Wellcome Collection.

    19/188 (page 3)
    p E p E l I R 1 0 . ^ feam j quse menti communicatur 5 ita ut imperium mentis in corpus multum pr^- valeat imperio corporis in mentem , illud quod a corpore communicatur menti vocatur Senfus. Qui fenfus a Veteribus divi/i funt in Senfus externos & inter¬ nos, led perperam , nam fenTus interni non dependent a corpore , fed externi, qui annumerantur quinque , ut guflus, auditus, olfa6lus, vifus, & ta6}us. Cur autem illi omnes diflinguiintur a ta£l:u ? Ta61u$ dicitur, ii res quasdam applicata corpori aliquam mutationem inducit ; quas tunc a mente percipitur , nihil hinc vifus a ta61u differt. Vifus autem tunc fit', quando radii luminis intrantes ocu¬ lum , aliquam mutationem adferunt tunicae retinas: fic etiam olfa6}us difiat a ta- . Sed di/lin guimus tamen hos fenfus a Ta6i:u ; i. quia in unico definito loco iile fenfus exercetur, nemo enim manibus olfacit, & fic de canteris. 2. Quia eo fenfu aliquid poffum detegere , quod non poffum generali ta61a detegere : nemo enim ta^lu detegere poteft, quinam fit fapor in fapidis, quijUam odor in corpori¬ bus odoriferis, quinam color in corporibus ; neque oculis videre poffumus, qui¬ nam' fit fapor in alimentis . Sed nuilc quadro , fi aliquid quoque in meo corpore invenio 5 quod praeter generalem ta6lum etiam habet illos duos characteres , an tunc etiam non cfl: diftinCtio facienda ? ita equidem Sitis efl taCius , fed non per¬ cipitur in toto corpore 3’ at in ore folo , adeoque Locus eii diverfus , Dein fi ali¬ quis fitiat, aliquid aliud percipit, quam fi videat, vel tailgat aliquid ; hinc quia Sitis & Fames diverfis locis percipiuntur , ad fpecialem claffem fenfuum funt re¬ ferendi . Hiec omnia a nobis percipiuntur , quafi per nuntios , qui menti repr^- fentant, quid extra nos fiat, & quid extra nos agatur . Illi fenfus fiunt per orga¬ na . Sed ubi fif illa mutatio a rebus externis ? in peripheria corporis . Sed tunc fla¬ rim ibi praefens effe deberet mens.* adeoque difputandum, num fit mens diffufa per totum corpus, an vero fit collocata in quodam loco , ad quam transfertur muta¬ tio induCta per organa intermedia . l^on in peripheria corporis confita efl mens, nam ligato nervo omnis perceptio ffatim ceffat, mens vero non potefl ligari. Verum impedire motum , efl a^io in corporibus , non vero in mente ; hinc con- cludimys alicubi locatam effe mentem. Invenimus nervos effe iffud organum, defereris mutationem iffam faCfam in corpore ad fenforium commune . Adeoque mens agit in fpiritus, eofque fua aCfione confumit, quod obfervatur folummodo in homine faiie vigilante , cum homo dormiens, quamdiii dormit, nonfentiat. Adeoque fomnus efi feriatio feu quies mentis, in quo illi fpiritus ad motum a- riimalem , & fenfus defliriati non adhibentur , fed quieti permanent, & non con- fumuntur .* unde fomnus naturalis ita vires refociliat, & indigemus fomno, quan¬ do efi: defeCfus fplrituum in nervis. Sifimiiis excitatur in nofirO corpore com¬ mutatio' non a re externa , fed interna , tunc mens debet revera judicare talem fieri' ab externa caufa ; hoc autem fi fiat in homine vigilante , Delirium dicitur . TF,- Dormiens vero /apiffime variis /omnis agitatur , hrec autem utrum a mente ip/a-five fenfuum organis excitentur inquirere reflat» mniis • Nemo dubitat, quin quandoque fomniis vel infomniis agitetur homo , ut 0- mnes experimur dormientes. Cartefiani putant id provenire, quia fpiritus fequen- tes cerebri vefiigia in mente tales ideas excitant . Hinc etiam dicunt, fi quis vefpertino*tempore dat operam fiudiis, de iifdem rebus no6fe in infomniis cogita¬ re folet 5 quod putant inde fieri, quia ea cerebri vefiigia funt aperta . Si ex his fo- lis nobis memoria fiar rerum pr^greffarum , nulla erit pofi mortem : potius ergo ex habitu acquifito in mente memoriam oriri, credendum efi . Si largior cum Cartefianis,, nos iion habere memoriam rei, nifi remaneant vefiigia , quid tum ? ergo mens erit privata per fe fine corpore omni memoria . Si mens nullum habi¬ tum acquirit ex aflionibus fed' folum ex corpore , quid tunc fentiendum de men¬ te pofi mortem , an tunc mens ullam memoriam refervabit ? certe non. Hmc potius fentiendum mentem quoque aftionibus fuis accipere memoriam praetenti A 2 five