De perspiratione insensibili / [Johannes de Gorter].

  • Gorter, Johannes de, 1689-1762
Date:
1755
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: De perspiratione insensibili / [Johannes de Gorter]. Source: Wellcome Collection.

    61/352 (page 45)
    P E R S E. C A P. XI <eju^ diffunditur ufus , & non nifi in femetipfo, qui experimentis incumbit: verum fi conferantur phaenomena fel¬ la detedla, fenfationibus affumptionis nimias aut parcioris , magnus inde re¬ dundat ufus in medicina . Hsec enim methodus omnibus , illa vero vix ulli, ob denegatam in aliis ponderationem , infervit. V. Ponderatione invenitur illam quantitatem effe faluberrimam , quae ref- invenhm pondet ingeftorum quantitati, maxime fi perfpiratio medium retineat locum pondera- inter exceffum & defe£lum ; corpufque reducatur ad idem pondus quotidie . Uone * VI. Simul , dum haec ponderatione deteguntur , corpus non fentitur onerari Senfatio- cibo , aeque agile efl , ac fi alimenta non affumpfiffet , nulla affertur ftoma-”** cho moleftia . VII. Sed omnibus in corporibus , quia eadem quantitas non evacuatur ^ Quanti- ingerendi quoque quantitas limitari non potefl : funt enim , quibus duplo tas majori ciborum copia aut potulentorum opus eft , quam aliis , qui minima mnilutl funt contepti. Quibus copiofa fit difHatio, copiofiori indigent additione. VIII. Imo in uno eodemque homine quantitas debet variare , multum e- Neque o- nim differt , an corpus exercitiis nimiis fatigetur , an vero otio marcefcat: mni «»»*■ ille plus , hic minus digerit . Hyetnis tempore , & locis hybernalibus , cibo folidiore ; citate vero, & locis calidioribus, liquidiore indiget corpus. IX. Homo ergo fanus, ut optimam confervet fanitatem , obfervet, quee ali- Qua inge- mentorum quantitas has fenfationes ( VI. ) exhibet: hoc obfervato , quotidie fe ac- renda ^ cingat, ut ad hanc accedat copiam quam proxime , reliquis fe eodem modo ha- ntt~ bentibus. Quod fi laboraverit, aliquanto plus; fi otiofus fuerit, minus : Obferva- * 1 vi ponderatione quoque , quod fi quis tantum potus & cibi affumat, quantum ad appetitum & fitim leniendam fufficiat, nunquam vero ad fatietatem plenam af¬ fumat , corpus tantum evacuare folere , quantum quotidie affumit: & quantita¬ tes ingeflorum quotidianas parum inter fe differre . Si cibi erant folidioris fubfian- tiae , plus potulentorum videbatur alfumi, & minus , fi cibi liquidiores . Adeo ut non dubitarim afferere,tantani alimentorum copiam unicuique efle faluberrimam, quae fufficit ad fitim &. famem mitigandam ; ex cujus alfumptione ftomacho nul¬ la creatur moleflia, & corpus non redditur onerofum feu onufium , fed ma¬ net seque agile & alacre ac ante aflumptionem: fi plus aut minus ingeratur, corpus femper laedi, & debilitari folet. Hasc moderata quantitas ventriculo & inte- fiinis fubafta , in fanguinetn delata, ibidem facile vincitur; a&ione vifcerum , va- forum & humorum in bonum facile convertitur cruorem . Corpus fe reftauratum fentiens, humores inutiles facillime ablegat, & excitatur moderata falubris perfpi¬ ratio ex materia conco&a , fine moleftia , & cum virium levamine fatis copio- fa . Hinc , poftquam chylus in fanguinetn fuerit converfus, copiofior fieri fo¬ let perfpiratio , ablegatur tunc pars tenuior alimentorum nutritioni inutilis facile, & dimittitur pars humorum ulteriori ufui non amplius apta e corpo¬ re , qua: alias, fi novum non accedat alimentum, difficilius expellitur; quae fua mora alias multa corpori adfert mala , & forfan pejora , quam quas ex nimia copia alimentorum generarentur . X. Alimenta majori copia ajfumpta in robuflis, flomachum & vifcera valida Major habentibus, pofl longum jejunium ; femel aut bis in menfe fa&o exceflu in cibo vel potu ; maxime fi fint alimenta facilis digefiionis, ingentem per infenfibilem femper perfpirationem evacuare poffunt quantitatem . Quod fi diu in corpore robufio non mala . ingerantur nova alimenta , magna accumulatur humorum crudorum copia ex hu¬ moribus & folidis detritis, inevitabili a&ione ipfius corporis , qui autem Humor crudus , optime diciturperfpirationi coftus . Corpori tali humore referto fi ingeran¬ tur alimenta copiofiora , hic humor per infenfibilem difflatur perfpirationem , qui alias retineretur : modo vires fatis valeant ad fubigenda affumpta , & expellendum inutile. Si itaque eifet peccandum.in copia, contra opinionem vulgarem, fenti- rem , illum , qui peccat copia, minus periclitari, quam qui inopia copia enim jeju-